Anh Tưởng, 43 tuổi, có khối u trong lồng ngực gần 20 năm, nay u phát triển nhanh nên phẫu thuật cắt bỏ, xác định là u schwannoma đỉnh phổi hiếm gặp.

16 năm trước, anh Tưởng (ngụ Q.8 TP HCM) đi khám sức khỏe thì phát hiện khối u khoảng 1.5 cm ở đỉnh phổi trái, chẩn đoán u thần kinh lành tính. Bác sĩ chưa chỉ định mổ mà hẹn anh tái khám và theo dõi mỗi năm, thấy u không tiến triển suốt 15 năm.

Giữa năm 2023, anh Tưởng đi khám, chụp CT theo lịch hẹn thì thấy u to lên khoảng 2 cm, tiếp tục được theo dõi sát. Tháng 7/2024, anh đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tái khám, phát hiện khối u đạt kích thước 1×3 cm, cộng thêm một khối u nhỏ cạnh bên. “Tôi mất ăn mất ngủ cả tuần vì lo u chuyển thành ác tính”, anh nói.

TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, cho biết vị trí hai khối u nằm ở trên vòm thành ngực, gần các mạch máu lớn. U lại to theo chiều dài, nếu chọc kim sinh thiết rất dễ gây thủng phổi cũng như tổn thương các mạch máu lớn xung quanh. Ngoài ra, dù lành hay ác tính thì khối u vẫn đang to lên về kích thước và có chỉ định loại bỏ. Do đó, việc sinh thiết xác định bản chất u trước can thiệp là không cần thiết. Bác sĩ đề nghị phẫu thuật nội soi loại bỏ hoàn toàn khối u cho bệnh nhân.

Ê kíp mở 3 đường mổ nhỏ 0.5-1 cm để đưa dụng cụ vào lồng ngực, dưới sự hỗ trợ của video nội soi (4K) đã dễ dàng bóc trọn vẹn hai khối u thành ngực. Ca mổ diễn ra thuận lợi trong một giờ. Kết quả giải phẫu bệnh sau đó xác định đây là u bao sợi thần kinh (schwannoma) lành tính.

BS.CKI Trần Quốc Hoài, khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thông tin, schwannoma là khối u của vỏ dây thần kinh, phát triển từ tế bào schwann bao quanh các sợi thần kinh trong hệ thống thần kinh trung ương, tủy sống hay ở cả các dây thần kinh ngoại biên và rễ thần kinh.

Khối u schwannoma có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, phổ biến nhất ở mặt, tay chân, cột sống, não, ổ bụng. “Vị trí u schwannoma ở thành ngực và phát triển vào trong lồng ngực như của anh Tưởng là rất hiếm gặp”, bác sĩ Hoài chia sẻ.

Anh Tưởng sinh hoạt bình thường chỉ vài giờ sau mổ, đau ít, khỏe mạnh xuất viện 2 ngày sau đó.

Hầu hết các trường hợp u schwannoma là khối u lành tính (chỉ một số ít trường hợp tiến triển thành ác tính) nên không gây nguy hiểm đến tính mạng.

Tuy nhiên, bệnh nhân cần đi khám, theo dõi định kỳ vì nếu u phát triển lớn, chèn ép các cấu trúc lân cận thì sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm (u schwannoma tiền đình gây suy giảm thính giác, mất thăng bằng; u schwannoma ở mặt làm giảm thị lực, gây liệt mặt, rối loạn vị giác, khó nuốt; u schwannoma hình thành ở cột sống gây đau nhức thắt lưng, tê liệt chi dưới…). Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, hay gặp ở nhóm tuổi từ 20-50.

Theo bác sĩ Dũng, u schwannoma thường phát triển chậm nên có thể tồn tại trong thời gian dài mà không gây triệu chứng rõ ràng. Như trường hợp anh Tưởng, sống chung với khối u 16 năm mà không hề đau ngực, khó thở, ho, sốt. Nếu không tình cờ phát hiện và theo dõi, khối u sẽ âm thầm to lên chèn ép mạch máu xung quanh, dẫn tới nhiều biến chứng khó lường.

Theo bác sĩ Hoài, hiện không có biện pháp phòng ngừa u schwannoma hoàn toàn vì nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định rõ ràng. Để giảm rủi ro mắc bệnh, mỗi người nên thăm khám sức khỏe tổng quát định kỳ, đặc biệt là khi có người thân bị u schwannoma, bệnh u xơ thần kinh tuýp 2 (NF2) hoặc phức hợp Carney. Ngoài ra, dù hiếm gặp nhưng u schwannoma có thể gặp phải sau chấn thương hoặc sau phẫu thuật.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi