Anh Hoàng (28 tuổi) vô sinh do teo tinh hoàn bên trái, ống dẫn tinh bên phải tắc nghẽn, bác sĩ phẫu thuật nối chéo ống dẫn tinh giúp anh có con tự nhiên.

Kết hôn hai năm không có con, tháng 5/2024, vợ chồng anh Hoàng đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM), được chẩn đoán teo tinh hoàn bên trái do biến chứng sau mắc bệnh quai bị. Tinh hoàn bên phải bình thường, có khả năng sản xuất tinh trùng nhưng ống dẫn tinh bị tắc nghẽn.

Xét nghiệm tinh dịch đồ lần đầu của anh Hoàng ghi nhận có vài tinh binh ít ỏi, được gom 5 mẫu xuất tinh để điều trị thụ tinh ống nghiệm (IVF), nhưng từ mẫu thứ hai trở đi thì không đủ điều kiện trữ đông bởi không còn tinh trùng.

ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, Trung tâm IVF Tâm Anh TP HCM cùng ê kíp các bác sĩ xây dựng phương án điều trị toàn diện cho anh Hoàng. Một mặt, bác sĩ sẽ vi phẫu thu mẫu tinh trùng từ ống dẫn tinh hay mào tinh bên phải (kỹ thuật MESA), để trữ đông bảo tồn khả năng sinh sản. Mặt khác, bác sĩ thông nối ống dẫn tinh giúp phục hồi khả năng sinh sản tự nhiên trong tương lai cho người bệnh.

Thông thường, khi thông nối ống dẫn tinh, bác sĩ mở đường ống tại vị trí tắc nghẽn, nối ống dẫn tinh trở lại như ban đầu, tuy nhiên anh Hoàng tắc nghẽn ống dẫn tinh bên phải, đoạn tắc nằm ở sâu bên trong vùng bụng chậu, sau bàng quang. Đây là vị trí khó tiếp cận, khó quan sát do góc hẹp, phẫu thuật bằng robot khắc phục được khó khăn này nhưng chi phí cao gấp khoảng 5 lần so với kỹ thuật trích tinh trùng thực hiện IVF. Ngoài ra, người bệnh phải chịu vết mổ lớn, sẹo lớn, thời gian hồi phục lâu.

Ống dẫn tinh bên trái vẫn thông tốt khi kiểm tra, nên bác sĩ Huy tận dụng tối đa cơ hội cho người bệnh, nối chéo ống dẫn tinh giúp dẫn lưu tinh binh từ tinh hoàn phải qua ống dẫn tinh bên trái đưa ra ngoài.

“Đây là kỹ thuật rất khó bởi ống dẫn tinh được bắt chéo có thể tạo ra gập góc, lưu lượng dòng chảy thấp hơn bình thường và dễ tắc nghẽn trở lại. Ống dẫn tinh nối chéo cần đi qua vách ngăn giữa bìu có thể gặp phải sự cản trở về lượng máu nuôi, khiến miệng nối khó lành hơn”.

Bác sĩ Huy cho biết ê kíp bác sĩ IVF Tâm Anh TP HCM đã lên kế hoạch và chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thuận lợi cho cuộc phẫu thuật, gồm đầy đủ dụng cụ vi phẫu hiện đại; chỉ vi phẫu siêu nhỏ, hệ thống kính vi phẫu độ phóng đại cao (gấp 30 lần so với công nghệ thông thường), cùng hệ thống phòng lab chuẩn ISO 5 sát bên cạnh để kiểm tra dịch từ miệng nối…

Yêu cầu tiên quyết của kỹ thuật thông nối ống dẫn tinh đang được áp dụng trên thế giới là dịch lấy ra từ miệng nối phải có tinh binh di động. Tại IVF Tâm Anh TP HCM, hệ thống phòng lab được trang bị ngay bên cạnh phòng phẫu thuật. Phẫu thuật viên trích dịch tại miệng nối chuyển vào phòng lab, được chuyên viên phôi học phân tích ngay lập tức, nếu không có tinh binh, phẫu thuật viên tiếp tục thám sát đổi vị trí thông nối giúp đảm bảo tính chính xác đến 100%.

Trường hợp của anh Hoàng, ê kíp bác sĩ thám sát chính xác vị trí ngay lần đầu tiên. Với hệ thống kính vi phẫu độ phóng đại cao, bác sĩ Huy cùng ê kíp nhẹ nhàng bắt chéo ống dẫn tinh qua vách ngăn bìu, dùng chỉ siêu nhỏ nối dài miệng nối giúp giảm áp lực căng trên thành miệng nối, giảm gập góc, đảm bảo tỷ lệ thành công cao. Vết mổ được đóng lại bằng chỉ siêu nhỏ giúp người bệnh nhanh lành vết thương, sẹo cực kỳ nhỏ có thể không nhìn thấy bằng mắt thường.

Ca vi phẫu diễn ra trong 90 phút, giảm 1/3 thời gian so với cuộc mổ thông nối ống dẫn tinh hai bên như thông thường, bởi chỉ thực hiện một điểm nối. Thời gian này cũng tối ưu nhất tại các Trung tâm Hỗ trợ sinh sản hiện nay ở Việt Nam.

Sau phẫu thuật, anh Hoàng xuất viện trong ngày, được hướng dẫn chế độ sinh hoạt, vệ sinh, ăn uống phù hợp giúp tránh kích ứng gây sẹo lồi tại vị trí thông nối, đảm bảo vết thương không nhiễm trùng tránh gây bít tắc trở lại, hạn chế các công việc bưng vác nặng hoặc thể thao cường độ mạnh. Sau một tuần, vết thương lành, người bệnh bắt đầu xuất tinh giúp tạo ra một áp lực bên trong lòng ống, giúp miệng nối không xẹp và thông suốt.

Sau hai tuần phẫu thuật, anh Hoàng trở lại bệnh viện để xét nghiệm tinh dịch đồ, kết quả ghi nhận có 5 triệu tinh binh. Anh Hoàng được hướng dẫn chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng điều độ giúp tiếp tục cải thiện số lượng tinh trùng xuất ra ngoài.

“Tôi hạnh phúc, niềm hy vọng có con ngày càng lớn”, anh Hoàng nói, cho biết thêm vợ chồng vẫn còn mẫu tinh binh trữ đông từ cuộc phẫu thuật giúp tăng cơ hội sớm có con nhờ thụ tinh ống nghiệm nếu chưa đậu thai tự nhiên.

Theo bác sĩ Huy, tại IVF Tâm Anh TP HCM các bác sĩ đã thực hiện thông nối ống dẫn tinh phục hồi khả năng sinh sản cho rất nhiều trường hợp vô sinh do tắc nghẽn. Riêng thông nối chéo ống dẫn tinh, anh Hoàng là trường hợp đầu tiên.

Ống dẫn tinh ở nam giới trưởng thành thường có chiều dài khoảng 30-35 cm, đường kính ngoài khoảng 1,5 – 2mm, lòng ống 0,3-0,5 mm, có chức năng dẫn tinh trùng ra ngoài qua hoạt động phóng tinh. Tắc ống dẫn tinh có thể do nhiều nguyên nhân như bệnh viêm nhiễm hệ sinh dục, chấn thương, u bướu, bẩm sinh… Tại IVF Tâm Anh TP HCM, sau khi được khám sức khỏe sinh sản toàn diện, chẩn đoán chính xác nguyên nhân, nam giới sẽ được chỉ định phương pháp điều trị phù hợp giúp phục hồi khả năng sinh sản.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi