Tiểu máu 3 tháng, phát hiện bướu niệu quản

Bà M. tiểu máu từng đợt, uống thuốc lâu ngày không khỏi, qua thăm khám bác sĩ phát hiện khối u lớn lấp đầy niệu quản phải, buộc phẫu thuật cắt thận phải niệu quản và một phần bàng quang.

Bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho bà xét nghiệm nước tiểu, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT). Phát hiện niệu quản phải, vị trí bắt chéo qua bó mạch chậu, có một khối u 1,5-2cm, lấp đầy lòng niệu quản (đường kính niệu quản 4-6mm). Khối u này làm tắc nghẽn dòng nước tiểu từ thận xuống bàng quang, khiến thận phải ứ nước độ 2.

Nghi ngờ đây là một khối u ác tính, bác sĩ cho người bệnh nội soi niệu quản và sinh thiết khối u. Đúng như dự đoán, kết quả sinh thiết xác định bướu niệu mạc ác tính, đã xâm lấn. Đặc điểm của bướu niệu mạc dễ chảy máu, làm cho bệnh nhân tiểu máu đại thể (tiểu máu có thể thấy bằng mắt thường) từng đợt. Bác sĩ chỉ định cắt toàn bộ thận phải, niệu quản và một phần bàng quang nơi niệu quản phải cắm vào bàng quang.

Niệu mạc là lớp biểu mô phủ trên bề mặt hệ thống đường tiết niệu (đài bể thận, niêm mạc niệu quản, bàng quang, niệu đạo). U niệu mạc tại niệu quản như trường hợp của bà M. được xếp vào u niệu mạc đường tiết niệu trên, gồm đài bể thận và niệu quản. Nếu phát hiện u sớm, kích thước còn nhỏ, nguy cơ thấp người bệnh có thể điều trị bảo tồn, cắt u giữ lại được thận. Tuy nhiên, ở trường hợp bà M., khối u lớn, có hạch, nguy cơ cao, buộc phải cắt toàn bộ thận, niệu quản và một phần bàng quang.

Bà M. được làm xạ hình thận trước khi mổ, xét nghiệm này giúp bác sĩ đánh giá chức năng của bên thận còn lại nhằm đưa ra phương án chăm sóc sức khỏe phù hợp sau cắt thận.

Mổ cho bà M. là ê kíp bác sĩ khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM: TTƯT.PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc trung tâm; ThS.BS Nguyễn Tân Cương, Phó khoa; BS.CKI Phan Trường Nam và BS.CKI Phạm Thế Anh. Ca mổ chia thành hai giai đoạn cắt thận và cắt niệu quản qua nội soi, và khoét chóp bàng quang (phần bàng quang nối với niệu quản). Sau 180 phút, ca mổ hoàn thành, lượng máu mất khoảng 50ml.

Đi khám ngay khi thấy tiểu máu

BS.CKI Phan Trường Nam, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết bướu niệu mạc đường tiết niệu trên đứng thứ tư trong số ung thư thường gặp của hệ thống tiết niệu, xếp sau ung thư tuyến tiền liệt, thận, bàng quang.

Tỷ lệ mắc bệnh gia tăng theo độ tuổi, thường gặp ở người trên 65 tuổi, trong đó, nhóm tuổi mắc bệnh cao nhất là từ 70-80 tuổi. Ngoài yếu tố tuổi tác, người hút thuốc lá (cả hút chủ động và thụ động), tiêu thụ quá nhiều cà phê (trên 7 ly/ngày), lạm dụng thuốc giảm đau, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, nhiễm trùng tiết niệu mạn tính, di truyền… cũng làm tăng nguy cơ mắc loại ung thư này.

Tiểu máu (đại thể hoặc vi thể) là dấu hiệu ung thư niệu mạc thường gặp nhất, chiếm hơn 75% số trường hợp. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp tình trạng đau hông lưng chiếm 20% do tắc nghẽn đường tiết niệu, tiểu khó, tiểu lắt nhắt do có nhiễm khuẩn kèm theo. Nếu xuất hiện đau nhức xương, ung thư đã di căn.

Bác sĩ Phan Trường Nam cho biết khoảng 15%-20% trường hợp bướu niệu mạc không có triệu chứng nào, người bệnh chỉ tình cờ phát hiện nhờ khám sức khỏe. Do đó, bác sĩ khuyên người dân cần xây dựng thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6-12 tháng/lần nhằm phát hiện và điều trị bệnh sớm.

Bác sĩ cho biết thêm tiểu máu là triệu chứng thường gặp của các bệnh lý đường tiết niệu, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính như: viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu. Do đó, khi có dấu hiệu đi tiểu ra máu, đặc biệt là người lớn tuổi cần khám sớm để loại trừ các bệnh lý ác tính tại bệnh viện có chuyên khoa Tiết niệu, được trang bị đầy đủ các phương tiện chẩn đoán chuyên sâu, để xác định chính xác nguyên nhân, tránh bỏ sót nguyên nhân do ung thư hệ tiết niệu.