Lấy u bao quanh dây thần kinh mỏng như sợi chỉ

Chị M. được bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM phẫu thuật lấy khối u 3cm bao quanh dây thần kinh số 10 mỏng như sợi chỉ. Khối u này có thể gây đột quỵ, hạn chế tầm nhìn, chức năng ăn nói…

Thạc sĩ bác sĩ CKII Đoàn Minh Trông, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết đây là u hiếm, suốt hơn 20 năm công tác, đây là lần thứ 3 ông gặp bệnh này.

Theo bác sĩ Trông, u này phát triển từ các tế bào Schwann vốn bao quanh các sợi thần kinh trong hệ thống thần kinh trung ương, tủy sống, dây thần kinh ngoại biên và rễ thần kinh. Các tế bào Schwann có nhiệm vụ bảo vệ và hỗ trợ dẫn truyền xung thần kinh. Đây được xem là cơ sở để não bộ xử lý thông tin, đem đến nhận thức và tư duy cho con người. Các tế bào này cũng tham gia vào quá trình hồi phục thần kinh sau tổn thương do bệnh hoặc chấn thương.

U có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể như não, cánh tay, cẳng chân, cổ, vỏ thần kinh… Ở trường hợp của chị N.T.M. 31 tuổi, u mọc ngay ở vỏ thần kinh (còn gọi u bao sợi thần kinh) càng hiếm gặp.

Trước đó, chị đến phòng khám Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM trong tình trạng nổi u dưới hàm bên trái. U này xuất hiện cách đây 4 năm, gây căng tức, đau nhói nhưng chị cứ nghĩ hạch cổ.

Kết quả siêu âm, chụp CT scan ghi nhận u có kích thước 3cm, bao quanh sợi thần kinh số 10 mỏng như sợi chỉ. Đây là dây thần kinh chi phối cảm giác, vận động cho các tạng ở cổ, bụng, ngực và nằm gần động mạch cảnh trái. Động mạch cảnh là động mạch chính ở cổ cung cấp máu cho não, mặt và cổ. Nếu không mổ sớm, u lớn dần gây chèn ép động mạch cảnh, dẫn đến đột quỵ.

Ngoài ra, người bệnh còn đối diện nguy cơ các vấn đề sức khỏe khác do thần kinh số 10 bị ảnh hưởng: mắt chuyển động chậm hoặc nhanh, rối loạn vị giác, nuốt khó, mất giọng… Khối u lớn còn xâm lấn các dây thần kinh khác, chân u bám chặt vào mô, cơ, khiến cuộc mổ thêm khó khăn.

Sau phẫu thuật, chị M. không bị ảnh hưởng các chức năng nhìn, nuốt, nói; hoạt động của cổ, gan, bụng bình thường. Chị ăn uống, trò chuyện bình thường; được kiểm tra đánh giá sức khỏe và xuất viện sau 12 tiếng nhập viện. Cùng lúc, kết quả sinh thiết u lành tính.

Bác sĩ Trông cho biết dây thần kinh khi đã tổn thương không thể hồi phục. Nếu không có kinh nghiệm, bình tĩnh xử trí… phẫu thuật viên có thể làm rách hoặc đứt dây thần kinh 10 dẫn đến các biến chứng vĩnh viễn.

U schwannoma có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, chủ yếu ở người từ 20 – 50 tuổi. Người bệnh có thể phát hiện u này qua khám sức khỏe định kỳ hoặc có triệu chứng bất thường do khối u chèn ép các cơ quan lân cận. Tùy vào vị trí khối u xuất hiện mà người bệnh có triệu chứng khác nhau.

Nếu u xuất hiện ở khu vực tiền đình, có thể gây ù tai, suy giảm thính giác và mất thăng bằng. U xuất hiện ở mặt có thể ảnh hưởng đến khả năng chuyển động của mắt, gây liệt mặt, rối loạn vị giác và khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn… Người bệnh có thể đau thắt lưng, cơn đau lan dần xuống chân nếu u xuất hiện ở cột sống.

Hiện y học chưa rõ nguyên nhân gây bướu vỏ bao thần kinh. Tuy nhiên, một số yếu tố rủi ro có thể làm tăng nguy cơ. Tổn thương dây thần kinh thanh quản trong phẫu thuật tuyến giáp làm kích thích phát triển loại u này. Gia đình có người bệnh bướu vỏ bao thần kinh thì các thành viên còn lại có nguy cơ bị u này. Các rối loạn di truyền như phức hợp Carney, u xơ thần kinh tuyp 2 (NF2) có thể là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bác sĩ Trông khuyên, hiện chưa có biện pháp phòng ngừa bệnh, do đó, người dân nên khám sức khỏe định kỳ tại cơ sở có trang thiết bị hiện đại để có hình ảnh rõ ràng, tăng chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Gia đình có người thân mắc bệnh bướu vỏ bao thần kinh cần được kiểm tra kỹ hơn.