Bà Mùi, 71 tuổi, phù chân nhiều ngày gợi ý bệnh lý liên quan tim, gan, thận, sau khi làm các xét nghiệm mới xác định nguyên nhân do suy tĩnh mạch chi dưới.

Ngày 8/8, ThS.BS.CKI Lê Chí Hiếu, khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, hai chân bà Mùi không nổi mạch máu ngoằn ngoèo (dấu hiệu điển hình nhất của bệnh lý suy tĩnh mạch chi dưới). Nhìn bằng mắt thường không thấy tĩnh mạch giãn dưới da.

Bốn năm trước, bà Mùi (ngụ Q.12 TP HCM) thấy hai chân nặng mỏi, đau khi đứng hoặc ngồi lâu. Đi khám tại bệnh viện gần nhà, bà được chẩn đoán suy tĩnh mạch chi dưới giai đoạn C2, điều trị nội khoa bằng thuốc, mang vớ tĩnh mạch và thay đổi chế độ sinh hoạt.

Tháng 5/2024, bà Mùi phù chân trầm trọng, cứ đến trưa là thấy hai chân nặng, đôi khi bị chuột rút, đến chiều tối di chuyển rất khó khăn. Bà vẫn uống thuốc đều đặn, mang vớ tĩnh mạch theo chỉ dẫn nhưng triệu chứng ngày càng nặng. Lo lắng mắc các bệnh lý khác, bà đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm khám.

ThS.BSNT Phạm Ngọc Minh Thủy, khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch nhận định, tình trạng phù chân của bệnh nhân gợi ý bệnh lý suy tim, suy gan, suy thận. Bà Mùi được chỉ định các cận lâm sàng liên quan gồm siêu âm tim, siêu âm ổ bụng, xét nghiệm máu, độ lọc cầu thận. Kết quả cho thấy các chỉ số bình thường.

Tiến hành siêu âm Doppler mạch máu thấy tĩnh mạch nông chi dưới giãn nặng. Bác sĩ kết luận nguyên nhân gây phù là do bệnh lý suy tĩnh mạch chi dưới đã chuyển sang giai đoạn C3 với biểu hiện phù chân đã loại trừ các bệnh lý khác (giai đoạn C6 là nghiêm trọng nhất với biểu hiện loét da chân không lành).

Suy giãn tĩnh mạch chi dưới là tình trạng máu ở hệ thống tĩnh mạch bị ứ lại ở chân, không đi lên tĩnh mạch chủ để trở về tim như bình thường. Tình trạng này làm tăng áp lực thủy tĩnh trong lòng tĩnh mạch khiến tĩnh mạch giãn ra, cản trở dòng máu động mạch tới nuôi chân.

Theo bác sĩ Hiếu, ở những trường hợp suy tĩnh mạch thông thường, bệnh nhân chỉ đau nhức chân khi đứng, ngồi một chỗ quá lâu, kê cao chân sẽ hết. Nhưng bà Mùi dù luôn kê chân cao hơn so với tim, cơn đau vẫn không thuyên giảm. Tình trạng phù nề khiến bà đi lại khó khăn, di chuyển chậm. Bác sĩ kê toa thuốc lợi tiểu, hai chân cũng không giảm phù. “Tôi có cảm giác mỗi bước chân nặng như đeo đá”, bà chia sẻ.

Bà Mùi được tiến hành can thiệp đốt laser nội mạch để loại bỏ tĩnh mạch nông bị bệnh. Dưới hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ luồn dây dẫn năng lượng laser vào trong lòng tĩnh mạch bị suy giãn. Sau khi xác định đúng vị trí cần điều trị, năng lượng nhiệt tạo ra ở đầu dây dẫn sẽ tạo phản ứng làm xơ nội mạc, thành mạch thu nhỏ lại, teo dính lòng tĩnh mạch.

Hai chân bà Mùi giảm phù rõ rệt ngay sau can thiệp. Bà đi lại nhẹ nhàng, không còn cảm giác nặng mỏi chân. Bà xuất viện ngay trong chiều ngày phẫu thuật, được hướng dẫn mang vớ tĩnh mạch trong vòng 1 tuần để duy trì hiệu quả điều trị.

Một tuần sau, bà Mùi tái khám, chia sẻ mấy ngày nay tiểu được rất nhiều do nước không còn ứ trong chân, giảm gần 2 kg so với trước phẫu thuật. “Tôi cảm thấy hai chân rất nhẹ, đi lại thoải mái, sau cuộc mổ không cần dùng thêm thuốc giảm đau ngày nào”, bà nói.

Suy giãn tĩnh mạch chi dưới là một trong những bệnh lý phổ biến nhất, ảnh hưởng đến người trưởng thành với ước tính 25% phụ nữ và 15% nam giới trên 15 tuổi bị ảnh hưởng. Khi chia thành ba nhóm tuổi 40, 50 và 60, tỷ lệ mắc chứng giãn tĩnh mạch lần lượt là 22, 35 và 41%. Bên cạnh các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi bao gồm tuổi tác, giới tính, mang thai, di truyền, thể trạng, bệnh dễ phát triển ở những đối tượng có thói quen đứng, ngồi nhiều như giáo viên, thu ngân, tiếp viên hàng không, nhân viên văn phòng…

Bác sĩ Thủy khuyến nghị, áp dụng các biện pháp làm giảm tình trạng trào ngược van tĩnh mạch sẽ giúp phòng ngừa cũng như cải thiện suy tĩnh mạch chi dưới. Người bệnh được khuyên tránh đứng hoặc ngồi lâu tại chỗ, để chân cao khi ngồi hay nằm nghỉ, tập hít thở chủ động, chế độ ăn có nhiều chất xơ tránh táo bón, béo phì…, mang vớ (tất) áp lực chuyên dụng, thực hiện các bài tập suy giãn tĩnh mạch…

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi