Sau phẫu thuật cắt cổ tử cung tận gốc do ung thư, 5 năm qua chị Thùy tuân thủ tái khám, giữ tinh thần lạc quan kiên cường, thành công có con nhờ thụ tinh ống nghiệm.

“Tôi biết ơn các bác sĩ vì vẫn được làm mẹ. Con là món quà kỳ diệu với cả gia đình”, chị Thùy, 36 tuổi, ngụ TP HCM nghẹn lời cho biết hôm 1/8, khi ngắm con trai 3,1 kg vừa chào đời khỏe mạnh.

Vợ chồng chị Thùy kết hôn năm 2014, nhiều lần thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) để có con nhưng không thành công. Năm 2019, chị Thùy đi khám vì biểu hiện rong kinh, suy sụp vì phát hiện mắc ung thư cổ tử cung ở tuổi 31.

Bệnh ở giai đoạn IB, với những trường hợp đã có đủ con hoặc không có nguyện vọng sinh sản phương pháp điều trị tốt nhất là cắt triệt để tử cung để phòng ngừa di căn. Chị Thùy trẻ tuổi, chưa có con, là một trong số ít bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt cổ tử cung tận gốc, nạo hạch, nối phần thân tử cung vào âm đạo giúp giúp giữ lại hy vọng mang thai.

Dù thế hành trình có con cực kỳ khó khăn bởi mất đi hoàn toàn cổ tử cung dẫn đến khó thụ thai tự nhiên, bởi khiếm khuyết cấu trúc cơ quan sinh sản, nguy cơ sẹo dính trong và xung quanh dẫn đến khó có con. Tỷ lệ vô sinh sau phẫu thuật cắt cổ tử cung triệt để khoảng 30%.

“Hai từ ‘ung thư’ khiến vợ ám ảnh, khóc cả tuần lễ vì còn quá trẻ, có thể sẽ không bao giờ có con”, anh Tuấn, 35 tuổi, chồng chị Thùy nói, cho biết luôn đồng hành cùng vợ vượt qua cú ‘sốc’ mắc bệnh hiểm nghèo. Họ giấu gia đình hai bên để nhập viện bắt đầu “cuộc chiến” với chữa ung thư.

Chị Thùy nằm viện một tuần để phẫu thuật và chăm sóc hậu phẫu. Vợ chồng chị tránh nhắc đến tình trạng bệnh, chỉ nói về những điều tích cực, phương án để có con, giúp tâm lý chị Thùy vững vàng hơn.

Sau 6 tháng tuân thủ lịch tái khám, cố gắng giữ tinh thần lạc quan, chế độ ăn uống, sức khỏe chị hồi phục tốt. Hai năm sau (năm 2022), vợ chồng chị trở lại với ước mơ có con, thực hiện thụ tinh ống nghiệm chuyển phôi hai lần không thành công.

Không từ bỏ hy vọng có con, năm 2023, vợ chồng chị đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM để điều trị.

Vợ chồng chị Xuân (33 tuổi, ngụ Long An) cũng cùng cảnh ngộ. Anh Đức, 38 tuổi, chồng chị Xuân phát hiện ung thư tuyến giáp giai đoạn II vào giữa năm ngoái, chỉ định phẫu thuật, xạ trị, nguy cơ gây độc tính đến tuyến sinh dục, giảm khả năng sản xuất tinh trùng tạm thời hoặc vĩnh viễn. Khoảng 24% trường hợp nam giới sống sót sau ung thư được ghi nhận tình trạng vô tinh kéo dài hoặc thiểu tinh trầm trọng.

“Tôi còn rất trẻ và vẫn chưa có con…”, anh Đức bàng hoàng nói, cho biết họ kết hôn 6 năm, một lần IUI thất bại.

Không còn thời gian để trì hoãn, chị Xuân cùng chồng đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, được bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú chỉ định trữ một mẫu tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản. Sau trữ đông tinh binh, tháng 7/2023, anh Đức được các bác sĩ phẫu thuật, xạ trị.

Ao ước sớm có con, nên trong quá trình anh Đức điều trị ung thư, chị Xuân được kích thích buồng trứng, chọc hút được 11 noãn (trứng), thụ tinh ống nghiệm cùng tinh binh của chồng tạo được sáu phôi ngày 5. Toàn bộ phôi được trữ đông.

Đầu tháng 5/2024, khi sức khỏe anh Đức ổn định hơn, họ trở lại bệnh viện. Chị Xuân được điều trị lạc nội mạc tử cung, chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện và chuyển một phôi sau rã đông giúp đậu thai, thai kỳ hơn 16 tuần phát triển khỏe mạnh.

Anh Đức cho biết hiện nay các tác dụng phụ sau phẫu thuật và xạ trị như rụng tóc, sụt cân, đau đã cải thiện nhiều. Anh duy trì tái khám và chế độ dinh dưỡng lành mạnh.

“Niềm vui có con giúp tôi lạc quan, kiên cường hơn vượt qua bệnh tật”, anh Đức xúc động nói, cho biết trữ tinh binh, thụ tinh ống nghiệm trước khi xạ trị là quyết định đúng đắn nhất của vợ chồng.

Trường hợp của vợ chồng chị Thùy được ThS.BS Giang Huỳnh Như kích thích buồng trứng với phác đồ nhẹ, chọc hút thu được năm noãn, thụ tinh ống nghiệm và nuôi cấy trong hệ thống tủ nuôi cấy phôi trang bị camera quan sát liên tục tích hợp trí tuệ nhân tạo AI, tối ưu các điều kiện về không khí, ánh sáng, độ ẩm, độ pH giúp thu được hai phôi ngày 5.

Chị Thùy không có cổ tử cung nối vào âm đạo, có u buồng trứng kích thước 5×6 cm và tắc hai vòi trứng khiến lần chuyển phôi đầu tiên không thành công.

Bác sĩ Như cùng BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa phối hợp liên chuyên khoa điều trị phác đồ đặc biệt, phẫu thuật nội soi cắt u buồng trứng và hai tai vòi, khâu vòng cổ tử cung trước khi chuyển phôi giúp tăng tỷ lệ thụ tinh ống nghiệm thành công, dự phòng sớm nguy cơ sinh non.

Tháng 10/2023, bác sĩ Như xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện cho chị Thùy, chuyển một phôi vào lòng tử cung giúp đậu thai. Chị Thùy thể trạng yếu, nhiều lần động thai, nguy cơ cao bóc tách, được các bác sĩ áp dụng các phác đồ thuốc giúp thuận lợi giữ thai đến 39 tuần.

Giữa tháng 7, vợ chồng chị Thùy đón con trai khỏe mạnh chào đời nhờ phương pháp sinh mổ tại Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

“Có con là ước mơ lớn nhất của vợ, cuối cùng điều ước cũng thành hiện thực”, anh Tuấn cho biết hành trình “tìm con” của họ không dễ dàng như bao người. Sau sinh con, chị Thùy vẫn cần thường xuyên tái khám để đánh giá lại tình trạng sức khỏe.

Bác sĩ Như cho biết, khi được chẩn đoán mắc ung thư thì diễn biến tâm lý của người bệnh thường là bàng hoàng, lo sợ, suy sụp, bởi đây là bệnh lý thường nặng và khó điều trị. Đặc biệt những trường hợp mắc ung thư ở độ tuổi trẻ, trong độ tuổi sinh sản và chưa có con thì cú ‘sốc’ tâm lý càng lớn hơn bởi các phương pháp điều trị có thể khiến họ giảm khả năng sinh sản, thậm chí vô sinh.

Các phương pháp phẫu thuật ở vùng bụng, chậu có nguy cơ gây sẹo dính tại chỗ và các cơ quan xung quanh. ​​Hóa trị ảnh hưởng nghiêm trọng đến buồng trứng, dẫn đến ngừng giải phóng noãn và estrogen, giảm số lượng trứng khỏe mạnh. Nhiều phụ nữ sau khi điều trị bằng hóa chất bị rối loạn kinh nguyệt, mãn kinh sớm, không còn khả năng mang thai tự nhiên. Hóa trị cũng có thể tác động lên bộ gene gây bất thường chất lượng trứng, kể cả với phụ nữ trẻ.

Với nam giới, thuốc hóa trị ung thư làm các tế bào tinh hoàn tổn thương nặng, không thể sản xuất tinh trùng trưởng thành và khỏe mạnh, gây vô sinh vĩnh viễn. Xạ trị các cơ quan gần vùng bụng, xương chậu hoặc cột sống làm giảm số lượng tinh binh và nồng độ testosterone, phá hủy các tế bào tinh trùng và tế bào mầm, gây vô sinh. Xạ trị lên não có thể làm tổn thương tuyến yên, giảm sản xuất testosterone và tinh trùng.

“Sự phát triển của y học hiện đại, nhất là kỹ thuật và công nghệ hỗ trợ sinh sản như trữ trứng, trữ tinh trùng, thụ tinh ống nghiệm, trữ phôi thai đã giúp nhiều người bệnh bảo tồn khả năng có con trong tương lai, giảm gánh nặng tâm lý, yên tâm và tập trung vào quá trình điều trị ung thư. Sau điều trị, học vẫn có con nhờ kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm”, bác sĩ Như nói.

Tại Trung tâm IVF Tâm Anh TP HCM, thời gian qua, các bác sĩ tiếp nhận khám và điều trị thụ tinh ống nghiệm cho nhiều vợ chồng trong độ tuổi sinh sản tiền căn mắc ung thư, vô sinh. Phổ biến là những vợ chồng mắc ung thư buồng trứng, tử cung, tuyến giáp, tinh hoàn và ung thư xương. Trường hợp trẻ nhất là nam sinh 14 tuổi phát hiện mắc ung thư xương đùi, trước khi điều trị đã đến IVF Tâm Anh TP HCM để trữ tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản.

Bác sĩ Như khuyến cáo vợ chồng sau kết hôn một năm chưa có con, 6 tháng với người vợ ngoài 35 tuổi nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản khám và điều trị càng sớm càng tốt. Trước khi điều trị hỗ trợ sinh sản, người vợ sẽ được tầm soát ung thư vú, cổ tử cung, buồng trứng… Nam giới được xét nghiệm tinh dịch đồ, khám xét nghiệm tầm soát các chỉ số nội tiết giúp phát hiện sớm những bất thường ở hệ thống cơ quan sinh sản.

Nhiều trường hợp phát hiện bệnh sớm, chủ động trữ noãn, trữ tinh trùng hoặc phôi kịp thời bảo tồn khả năng sinh sản trước khi điều trị bệnh ung thư. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM với lợi thế là bệnh viện đa chuyên khoa, các bác sĩ hội chẩn, phối hợp chặt chẽ trong khám, điều trị ung thư và điều trị hỗ trợ sinh sản khi tình trạng bệnh lý đã ổn định, giúp người bệnh sớm thực hiện được ước mơ có con.

Tỷ lệ IVF thành công trung bình tại IVF Tâm Anh TP HCM cao vượt trội tại Việt Nam, lên đến 71.5%, ở trường hợp vợ chồng dưới 28 tuổi tỷ lệ thành công cao hơn, lên đến 80.5%.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi