Trẻ tái phát viêm xoang sau khi đi bơi

Nước tại các hồ bơi thường được khử trùng bằng Clo, gây kích ứng niêm mạc mũi và xoang khiến trẻ tái phát viêm xoang sau khi đi bơi mùa hè.

Thạc sĩ bác sĩ CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết hơn một tháng nghỉ hè, từ giữa tháng 5 đến nay, bệnh viện tiếp nhận hơn 50 trẻ đến khám vì viêm xoang tái phát sau khi đi bơi, trong đó chủ yếu trẻ từ 7-12 tuổi.

Bác sĩ Hằng giải thích, viêm xoang là tình trạng niêm mạc xoang cạnh mũi bị viêm, tích tụ chất lỏng, chất nhầy, lỗ thông từ xoang ra mũi bị tắc nghẽn. Trẻ viêm xoang vốn dĩ rất “nhạy cảm” với dị nguyên. Clo trong nước hồ bơi có thể gây kích ứng niêm mạc mũi và xoang trẻ, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm khiến bệnh tái phát hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm xoang hiện có.

Hiệp hội Nhi khoa Tai mũi họng (PENTA) thuộc Bệnh viện Bệnh viện nhi ở Alabama (Hoa Kỳ) khuyến cáo trẻ em có thể bị viêm xoang do đi bơi ở hồ bơi hoặc vùng nước tự nhiên trong mùa hè. Nguyên nhân do nguồn nước có Clo hoặc nước không hợp vệ sinh xâm nhập vào mũi trẻ gây kích ứng mũi xoang.

Một nghiên cứu của Bernard A và cộng sự về “Tác động của việc đến bể bơi có Clo đối với sức khỏe hô hấp của thanh thiếu niên” (2009), cho thấy, thanh thiếu niên bơi trong bể chứa Clo có nguy cơ mắc bệnh hô hấp, bao gồm cả viêm xoang, theo Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Quốc gia Mỹ.

Trẻ có bệnh sử viêm xoang, sau khi đi bơi thường thấy ngứa mũi, đau nhức mũi, nghẹt mũi kéo dài, đau đầu; nặng hơn có thể đau mặt, đau đầu, không thở được, xì ra nước mũi màu vàng xanh, mùi hôi tanh, nước mũi chảy xuống họng.

Như trường hợp bé N.K.H. (10 tuổi, nhà Thủ Đức) nghẹt mũi, hắt xì liên tục, sổ mũi, sau khi đi bơi 3 lần/tuần đợt hè này. H. đi bơi tầm 2 tuần thì xuất hiện triệu chứng này và uống thuốc theo toa cũ điều trị viêm xoang của bác sĩ cách đó 3 tháng. Nhưng triệu chứng không đỡ, H. đau đầu, nhức và sưng mặt, đau gò má, nghẹt mũi, nước mũi màu vàng, hôi. H. được ba mẹ đưa đến Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Sau khi khám lâm sàng, khai thác bệnh sử và nội soi tai mũi họng, bác sĩ Hằng cho biết H. tái phát viêm xoang, dịch mủ nhầy, phù nề niêm mạc mũi xoang. Bác sĩ chỉ định hút dịch để thông thoáng xoang, kê thuốc uống và thuốc xịt rửa mũi. H. không được đi bơi trong giai đoạn này, không để mắc mưa, không đến nơi khói bụi và cần tái khám sau 1 tuần để bác sĩ tiếp tục theo dõi và điều trị dứt điểm bệnh.

Hay như trường hợp H.L.P. (8 tuổi, quê Quảng Ngãi) được mẹ dẫn vào tái khám sau 1 tuần điều trị viêm xoang tái phát. P. có bệnh sử viêm xoang, nghẹt mũi, khó chịu ở mũi, hắt xì mỗi khi thời tiết giao mùa, khi nằm máy lạnh, “nhạy cảm” với dị nguyên. Hè này, vì nhà gần biển nên mỗi ngày P. và các bạn hay đi tắm biển cùng nhau. Được 2 tuần, P. tái phát viêm xoang, nghẹt mũi kéo dài, khó thở, đau đầu, sốt nhẹ. Mẹ P. cho biết, con rất thích đi bơi nên hay đi tắm biển, bơi ở hồ bơi công cộng. Sẵn mẹ vào TP.HCM khám bệnh nên đưa P. đến Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM điều trị.

Sau khi nội soi tai mũi họng, bác sĩ Hằng cho biết hai bên khe mũi xoang P. nhiều dịch nhầy đặc, chảy từ cửa mũi sau xuống họng, niêm mạc cuốn mũi phù nề. P. cũng được chỉ định hút dịch giúp xoang thông thoáng, xịt rửa mũi bằng nước muối sinh lý hằng ngày kèm uống thuốc theo toa bác sĩ; không được đi bơi giai đoạn này.

Từ Quảng Ngãi vào TP.HCM tái khám lần 1, triệu chứng nghẹt mũi, sốt của P. giảm. Bác sĩ kê thêm thuốc và hẹn tái khám tiếp tục để điều trị dứt điểm bệnh. “Trẻ cần được điều trị dứt điểm từ sớm để tránh bệnh tiến triển thành mạn tính. Điều trị viêm xoang cấp ở trẻ nhỏ chủ yếu là điều trị nội khoa”, bác sĩ Hằng nói.

Bác sĩ Hằng cũng cho biết, không phải viêm xoang thì phải từ bỏ sở thích đi bơi. Với trẻ, ba mẹ nên lưu ý và hướng dẫn kỹ cho trẻ để ngừa viêm xoang tái phát. Theo bác sĩ Hằng, một số lưu ý khi đi bơi cho người viêm xoang như: tránh bơi lội ngay sau khi hồ bơi được xử lý bằng Clo vì lúc này nồng độ Clo rất cao; sử dụng nút bịt tai và kẹp mũi khi bơi; có thể bơi ngửa để hạn chế nước tràn vào mũi, họng; tắm lại ngay sau khi bơi.

Trước khi bơi nên chuẩn bị nước nhỏ mũi, nước muối súc họng; khi bơi hạn chế tối đa sặc nước, uống nước hồ bơi; nên tắm ngay, làm sạch mũi họng sau khi bơi. Không bơi quá lâu để cơ thể và hệ hô hấp nhiễm lạnh, không bơi quá nhiều lần trong tuần, chỉ nên bơi tầm 30 phút và khoảng 2 lần/tuần. Nếu không may sặc nước, hãy xì sạch nước ra khỏi mũi, nghiêng đầu, lắc nhẹ đầu và kéo thẳng vành tai để nước trong tai chảy ra ngoài. Không đi bơi vào thời điểm viêm xoang tái phát với các triệu chứng đang cao trào. Nếu bệnh vừa khởi phát, nên tạm hoãn việc đi bơi và dùng thuốc theo toa bác sĩ để giảm triệu chứng.