Suýt mất thị lực do lạm dụng thuốc nhỏ mắt

Hà Nội _ Chị Linh (36 tuổi, Hà Nội) bàng hoàng nhận chẩn đoán đục thủy tinh thể, glocom cả hai mắt, nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn do sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid kéo dài.

Ngày 23,6 , PGS.TS.BS Bùi Thị Vân Anh – Trưởng khoa Phaco và Bệnh phần trước nhãn cầu, Trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh chia sẻ mới tiếp nhận trường hợp chị Linh tới khám trong tình trạng mắt nhìn mờ, lóa sáng khi ra trời nắng suốt 1 năm. Kiểm tra lâm sàng, PGS Vân Anh nhận thấy hai mắt của chị Linh có dấu hiệu mờ đục, có đốm trắng ở diện đồng tử, mắt trái thủy tinh thể đục nhìn rõ bằng mắt thường. Kết quả đo nhãn áp cho thấy áp lực nội nhãn tăng cao 32mmHg (mức nhãn áp bình thường trong khoảng 11 – 21mmHg).

Theo chia sẻ, chị Linh có sử dụng một loại thuốc nhỏ mắt không nhớ rõ tên, màu trắng đục khoảng gần 10 năm. Bác sĩ chẩn đoán chị Linh bị đục thủy tinh thể dưới bao sau và glocom thứ phát do dùng thuốc chứa corticoid kéo dài không đúng chỉ định.

“Thời gian bắt đầu có biểu hiện nhìn mờ trùng với giai đoạn tôi mang thai và sinh con. Tôi chủ quan nghĩ do chăm con mệt nên bị nhìn mờ, không đi khám sớm, không ngờ tình trạng bệnh nghiêm trọng như vậy”, chị Linh bàng hoàng nhận kết luận từ bác sĩ.

Chị Linh được chỉ định kiểm tra chuyên sâu với máy sinh trắc học nhãn cầu, chụp cắt lớp võng mạc và đo thị trường nhằm đánh giá mức độ tổn thương thần kinh thị giác. Bên cạnh đó, máy đo sinh trắc nhãn cầu Argos hỗ trợ khảo sát và đo công suất thủy tinh thể nhanh chóng, khoảng 1 giây khám mỗi mắt. Kết quả khám và xét nghiệm chuyên sâu khẳng định chẩn đoán đục thủy tinh thể bao sau, trong đó mắt trái đã chuyển đục thủy tinh thể nặng. Sử dụng máy chụp OCT Cirrus 6000 khảo sát đáy mắt, bác sĩ quan sát phần lớn trường nhìn của nhãn cầu, thấy rõ vi cấu trúc võng mạc, hắc mạc. Kiểm tra cho thấy dây thần kinh thị giác đã bị tổn thương nghiêm trọng, khoảng nhìn bị thu hẹp.

“Đục thủy tinh thể thường gặp ở người trên 50, đặc biệt đục dưới bao sau thể thủy tinh chỉ thường xuất hiện ở những người bệnh đã từng can thiệp mổ thay thủy tinh thể nhân tạo. Trường hợp như chị Linh khá hiếm gặp vì người bệnh trẻ tuổi, chưa từng can thiệp vùng mắt trước đó”, PGS Vân Anh nhận định. Nguyên nhân được xác định do sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid kéo dài, khiến đục thủy tinh thể và glocom xuất hiện sớm hơn ở người trẻ.

Theo PGS Vân Anh, các bệnh lý đục thủy tinh thể và glocom có xu hướng tăng nặng, người bệnh sẽ dần bị suy giảm thị lực và mất khả năng nhìn nếu không can thiệp điều trị. Chị Linh cần sớm thay thủy tinh thể (phẫu thuật phaco) nhằm khôi phục thị lực và sử dụng thuốc để giảm nhãn áp, hạn chế tình trạng glocom tiến triển.

Sau ba ngày, nhãn áp của người bệnh ổn định trong ngưỡng an toàn. Chị Linh có chỉ định phẫu thuật phaco. Phaco là phẫu thuật có độ an toàn cao, bác sĩ loại bỏ thủy tinh thể tự nhiên bị đục và dùng thấu kính IOL để thay thế, từ đó phục hồi thị lực cho người bệnh. Đối với trường hợp của chị Linh có tiền sử nhãn áp cao, dây thần kinh thị lực bị tổn thương khiến phẫu thuật phaco phức tạp hơn.

Dựa trên kết quả đo công suất thủy tinh thể từ máy Argos trước đó, bác sĩ tư vấn và lựa chọn thấu kính nội nhãn IOL (thủy tinh thể nhân tạo) từ ngân hàng thủy tinh thể nhân tạo của Trung tâm Mắt công nghệ cao Tâm Anh. Chị Linh được phẫu thuật ngay trong ngày tái khám.

Nhờ kiểm tra với máy Argos, toàn bộ thông tin khảo sát thủy tinh thể được tổng hợp và phân tích thông số thủy tinh thể, lên kế hoạch mổ và kết nối trực tiếp với hệ thống phẫu thuật trong phòng mổ, hạn chế tối đa các sai sót trong phẫu thuật. Từ đó, vị trí và độ rộng vết mổ được ấn định chính xác, vết rạch nhỏ trên giác mạc chỉ 2,2mm, hạn chế tổn thương nhu mô giác mạc. Bác sĩ sử dụng máy Phaco Centurion tích hợp tay cầm Active Sentry để thao tác loại bỏ thủy tinh thể bị đục. Máy tích hợp hệ thống cảm biến hiện đại, cân bằng lượng thủy dịch trong quá trình phẫu thuật, giúp ổn định nhãn áp, hạn chế biến chứng khi mổ.

Chị Linh thay thủy tinh thể lần lượt từng mắt trong hai ngày liên tiếp, mỗi ca phẫu thuật chỉ kéo dài 7 phút. Kết quả tầm nhìn phục hồi, sáng rõ, nhãn áp giảm tuy nhiên người bệnh vẫn có chỉ định dùng thuốc và theo dõi định kỳ nhằm kiểm soát, ngăn tình trạng glocom tiến triển.

PGS Vân Anh cho biết, nhiều người có thói quen sử dụng thuốc nhỏ mắt để làm sạch, tăng cường độ ẩm cho mắt nhưng không tìm hiểu và tra cứu thành phần của thuốc, tự ý mua thuốc không theo chỉ dẫn y khoa. Corticoid là thành phần được sử dụng nhiều trong y học hiện đại, có tác dụng giảm nhẹ nhiều triệu chứng bệnh lý. Thuốc nhỏ mắt chứa corticoid có tác dụng giảm đau, chống viêm và cương tụ mạch máu nhanh chóng tuy nhiên cần sử dụng thận trọng và có chỉ định của bác sĩ. Lạm dụng thuốc gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng thị lực: tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể như trường hợp của chị Linh.

Biểu hiện các bệnh lý về mắt khá mờ nhạt ở giai đoạn đầu, do đó mọi người nên khám mắt định kỳ để kiểm tra đánh giá sức khỏe của mắt, hoặc tái khám theo chỉ định của bác sĩ trong trường hợp điều trị bệnh lý mắt hoặc các bệnh lý nền ảnh hưởng tới mắt như tim mạch, tiểu đường. Khi thấy dấu hiệu nhìn mờ, nhìn hình biến dạng cần tới kiểm tra chuyên khoa mắt để chẩn đoán và can thiệp kịp thời, PGS Vân Anh khuyên cáo. Người dùng thuốc mắt có corticoid lưu ý thêm một số tác dụng phụ của thuốc như: châm chích vùng mắt, miệng có vị lạ, sưng tấy vùng lưỡi – môi – miệng, cơ thể phát ban bất thường…